از وقتی که جنگ در گرفت تا وقتی که جنگ تمام شد
هاینریش بل (1985-1917)، برنده نوبل ادبی 1972 نامدارترین چهره ادبی - هنری آلمان در نیمه دوم سده بیستم است. بنابر آماری که در سال‌های پایانی دهه هفتاد سده گذشته در آلمان انتشار یافت، بل از لحاظ نفوذ معنوی و اندیشه‌سازانه در میان شهروندان آلمان نفر چهارم بود. بل این موفقیت را تا هنگام مرک با خود داشت. «از چنین شهرتی حتی توماس مان برخوردار نبود.» در دو داستان نخست این کتاب: «وقتی که جنگ درگرفت» و «وقتی که جنگ تمام شد»، اندیشه‌های راوی هر دو داستان هم‌خوانی بسیاری با تفکرات خود نویسنده دارد. بل هنگامی که ناخواسته به جبهه‌های دومین جنگ جهانی اعزام شد 22 ساله بود و راوی نخستین داستان پیش‌گفته 20 ساله است. نویسنده هنگام بازگشت از جبهه‌ها 28 سال داشت و راوی در حال بازگشت به وطن در داستان دوم 26 سال سن دارد. این هر دو راوی - که مینماید که یکی باشند - آشنایان با اندیشه‌های بل را به یاد خود او میاندازند: فردی ترقیخواه، مخالف جنگ‌سالارانی که نام‌شان را - به ویژه در داستان دوم - پیوسته ذکر میکند، دشمن یهودی - ستیزی، افشاگر مذهب نهادیشده...